კინეტოზი - მოძრაობის დაავადება (გულისრევის შეგრძნება და ღებინება მგზავრობის დროს)

მოძრაობის დაავადება ფართოდ გავრცელებული მოვლენაა. მას ასევე კინეტოზს უწოდებენ.  კინეტოზი გრძნობათა ორგანოებიდან წამოსული იმპულსთა კონფლიქტის შედეგია. სხეულის მდებარეობის რეგულაციაზე პასუხისმგებელია მხედველობის ორგანო, შიგნითა ყური და თავის ტვინი. კინეტოზის აღმოცენებაში წამყვან როლს ვესტიბულარული აპარატის (შიგნითა ყურის ნაწილი, რომელიც აღიქვამს თავისა და სხეულის მდგომარეობის შეცვლას სივრცეში. ასევე მნიშვნელოვან როლს ასრულებს სხეულის წონასწორობის დაცვაში) რეცეპტორები ასრულებენ. რეცეპტორები რეაგირებენ სხეულის მდებარეობასა და მოძრაობის ცვლილებასა და აჩქარებაზე. თავის ტვინს გადასცემს ინფორმაციას, ვესტიბულური აპარატიდან და მხედველობის ორგანოდან.  გადაცემულ ინფორმაციებს შორის დისბალანსი (კონფლიქტი) ვითარდება მაშინ, როდესაც შუა ყური აღიქვამს მოძრაობის ტალღებს, ხოლო თვალი ვერ ხედავს მოძრაობას.

კინეტოზი განსაკუთრებით ვლინდება გემზე ძლიერი შტორმის დროს, ავტომანქანით მიხვეულ-მოხვეულ გზებზე მგზავრობისას, ასევე უჩვეულო აჩქარებით მოძრაობისას - ფრენის ან ატრაქციონებზე ქანაობის დროს.

კინეტოზი ხასიათდება:

• თავბრუსხვევის და გულისრევის შეგრძნებით;
• ღებინებით;
• თავის ტკივილით;
• ოფლიანობით;
• ზოგადი დისკომფორტით;
• ძილიანობით.

• კინეტოზის შესამცირებლად რეკომენდებულია:

• მაქსიმალურად კომფორტული ადგილის შერჩევა, სადაც ყველაზე ნაკლებად იგრძნობა მოძრაობა და რყევები. მანქანაში წინა სავარძელზე, თვითმფრინავში ფრთის სიახლოვეს, ნავითა და გემით გადაადგილებისას მის შუა ნაწილში.
• თავის გამართული და უმოძრაო მდგომარეობა;
• თვალების დახუჭვა ან უნდა ხდებოდეს ფოკუსირება ჰორიზონტზე, შორეულ უმოძრაო ობიექტზე. კითხვა აძლიერებს კინეტოზის სიმპტომებს;
• ვენტილაციის უზრუნველყოფა. პერიოდულად უნდა ნიავდებოდეს ტრანსპორტი ან თვითმფრინავში სავარძლის თავზე ინდივიდუალური ვენტილაციის გამოყენება.
• არაა რეკომენდებული მგზავრობის წინ ან მგზავრობის დროს ალკოჰოლური სასმელის, მწარე, ცხიმიანი საკვების მიღება.
• მცირეოდენი ზეთის ხილის და ლიმონის მიღება ამცირებს ღებინებას.
• კოჭას ნაყენი ან სოდიანი გაზირებული სასმელი ასევე ამცირებს მგზავრობის დროს დამახასიათებელ სიმპტომებს. საერთოდ კოჭა არ იწვევს არანაირ გვერდით ეფექტებს, მისი მიღება რეკომენდებულია ჩაის სახითაც. არსებობს მისი კაპსულებიც რომელიც მიღებული უნდა იყოს ცარიელ კუჭზე მგზავრობის წინ და საჭიროების შემთხვევაში მგზავრობის დროსაც.
• რეკომენდებულია ანტიჰისტამინური და დიმენჰიდრინატის პრეპარატები, რომელთა დოზირება და მიღების წესი შეთანხმებული უნდა იყოს მკურნალ ექიმთან.

• კინეტოზი -  მგზავრობის დაავადება ძირითადად ქალბატონებში და განსაკუთრებით ბავშვებშია  გამოხატული. თუმცა ამ რეკომენდაციების გათვალისწინება საშუალებას იძლევა შეამციროთ მგზავრობისთვის დამახასითებელი დისკომფორტი.