ბავშვის განვითარება  (პირველი წელი)
ბავშვის განვითარება  (პირველი წელი)
allmedic
ბავშვის განვითარება  (პირველი წელი)
ბავშვის განვითარება (პირველი წელი)

ბავშვის განვითარების სტადიები თეორიულად ასახავს ბავშვის დაახლოებით განვითარებას ასაკთან შესაბამისობაში და ქმნის სავარაუდო წარმოდგენას, თუ რა შეიძლება იყოს „ნორმალური“ ამა თუ იმ განვითარების პერიოდისათვის. მისი შეფასება ხდება რამდენიმე მიმართულებით: მოტორიკა ანუ მოძრაობის განვითარება, მეტყველება, მხედველობა, სმენა და სოციალური მხარე.

განვითარების ცხრილი

განვითარების ნიშნულები

ასაკი

მოტორიკა

მეტყველება

მხედველობა და სმენა

სოციალური

1–1.5 თვე

ხელში აყვანისას იჭერს თავს

ღუღუნებს მშობლებთან და ნაცნობებთან

ფოკუსირდება მშობლებზე

  • მოსწონს ახალ სახეებზე დაკვირვება
  • იწყებს მშობლებისათვის გაღიმებას
  • გამოსცემს უეცარ ხმებს

1.6–2 თვე

დაწოლილზე ეყრდნობა ხელებს; ბრუნდება ერთი მხრიდან მეორეზე

ღუღუნებს

ფოკუსირდება ადამიანებსა და სხვადასხვა საგნებზე

  • მოსწონს ახალი სახეები
  • უღიმის მშობლებს
  • იწყებს ღიმილს

2.1–4.5 თვე

ბრუნდება მუცლიდან გვერდზე

ეყრდნობა იდაყვებს, იკავებს თავს გარკვეული დროით, ჯდება დახმარებით

  • ცვლის სხვდასხვა ხმიანობებს
  • იწყებს საუბრის მსგავს ვერბალიზაციას
  • ბერავს ბუშტებს და ეთამაშება ენას
  • იცინის მუცლიდან

თვალს აყოლებს ხელის მოძრაობას და არჩევს ფერებს

იწყება მხედველბითი განვითარება

3 თვე

თავს იმაგრებს მყარად და დიდი ხნის განმავლობაში; ჯერ არაა ჩაჭიდების რეფლექსი ჩამოყალიბებული

გამოთქვამს ხმოვნებს

თვალს აყოლებს სათამაშოს. თავს ატრიალებს ხმაურზე.  თვალს აყოლებს უფროსების ქმედებებს

გამოსცემს სიამოვნების გამომხატველ ბგერებს. არჩევს ღიმილს. თავად იცინის ხშირად მარტივ პრიმიტიულ ქმედებეზე. იწევს სხვადასხვა საგნებისაკენ.

5 თვე

თავი მყარად უჭირავს, იწევს და იღებს საგნებს, მიაქვს საგნები პირისაკენ

სიამოვნებს ხმოვანი თამაშები

 

არჩევს ფერებს.

უსადაგებს ხელის ფორმას სათამაშოს ფორმას, იქამდე სანამ აიღებს მას

6 თვე

გადააქვს საგნები ხელიდან ხელში. იწევს დასაჯდომად და ჯდება დახმარებით. ბრუნდება მუცლიდან ზურგზე. აყოლებს თვალს საგნების მოძრაობას

ამბობს ორმარცვლიან სიტვებს.

ზუსტად აფიქსირებს ხმებს და მათ მდებარეობას 45 სმ-ს რადიუსზე, ზრდასრულის მსგავსად.

შესაძლოა გამოავლინოს უცხოებისადმი შფოთვა

9–10 თვე

დახოხავს და დაბობღავს, ზის დაუხმარებლად, ასრულებს ზუსტ მოძრაობებს ხელებით

ღუღუნებს ტონალობებით

უყურებს სათამაშოს დაცემისას

უნდობლადაა განწყობილი უცხოებისადმი

1 წელი

დგას ავეჯის დახმარებით, დაუხმარებლად ძლებს რამდენიმე წამს და მერე ვარდება

იმეორებს რამდენიმე სიტყვას

აგდებს სათამაშოებს და უყურებს რა მოსდით მათ

ეხმარება ჩაცმისას, არჩევს მარტივ მითითებებს,  ხელს უქნევს დამშვიდობებისას

 

 

 

ფიზიკური სპეციფიკაციები

 

ასაკი

საშუალო სიგრძე/სიმაღლე
(სმ)

სიგრძეში ზრდა

საშუალო წონა

წონის მატება

სუნთქვის სიხშირე
(წუთში)

1–4 თვე

50–70 სმ

2.5 სმ თვეში

4–8 კგ

100–200 გ კვირაში

30-დან 40-მდე

4–8 თვე

70–75 სმ

1.3 სმ თვეში

დაბადების წონის გაორმაგება

500 გ თვეში

25-დან 50-მდე

8–12 თვე

დაახლოებით დაბადების სიგრძის 150%

 

9.6 კგ დაახლოებით გასამმაგებული დაბადების წონა

500 გ თვესი

20-დან 45-მდე

 

1–4 თვე

ფიზიკური განვითარება

  • თავისა და გულმკერდის გარშემოწერილობა დაახლოებით მუცლის გარშემოწერილობის ტოლია.
  • თავის გარშემოწერილობა იზრდება 2 სმ-ით თვეში ორ თვემდე, შემდეგ უკვე 1.5 სმ-ით თვეში 4 თვემდე.
  • ზრდა მნიშვნელოვანი მანიშნებელია თავის ტვინის ზრდისა.
  • აგრძელებს სუნთქვას მუცლის კუნთების დახმარებით.
  • უკანა ყიფლიბანდი.
  • წინა ყიფლიბანდი.
  • კანი ნაზი და ადვილად გაღიზიანებადია.
  • ფეხები ოდნავ მოხრილია.
  • ტირის ცრემლებით.
  • ღრძილები წითელია.
  • თვალების მოძრაობა სინქრონულია.
  • რეაგირებს და იწევს თბილი დამოკიდებულებისა და მოვლისაკენ.
  • გამოხატავას დისკომფორტს, წყურვილს ან შიმშილს.
  • განუვითარებელია მხედველობა. ვერ ახერხებს კონცენტრირებას საგნებზე და მათ გარჩევას.

 

მოტორული განვითარება

  • წოვის რეფლექსი კარგადაა განვითარებული.
  • ყლაპვის და ენის მოძრაობები ცუდადაა ჩამოყალიბებული; არ ააქვს უნარი გადაიტანოს საკვები პირის უკანა მხარეს.
  • ჩაჭიდების რეფლექსი.
  • ე.წ. ლანდაუს რეფლექსი, რომელიც გულისხმობს ბავშვის მიერ თავისა და ფეხების გამართულად დაჭერას, სახით ქვემოთ პოზიციაში, უფროსის ხელებზე ყოფნისას
  • ეჭიდება მთლიანი ხელით, არ ააქვს საკმარისი ძალა იმასთვის რომ დაიჭიროს ნივთები.
  • ქმედებები ფართო დიაპაზონის და არაზუსტია
  • წევს თავსა და ზედა კიდურებს მუცელზე წოლისას
  • ატრიალებს თავს ზურგზე წოლისას, მაგრამ არ ააქვს უნარი თავის შეკავებისა.
  • სხეულის ზედა ნაწილი უფრო აქტიურია
  • ფროიდის მიხედვით, ამ ასაკში ყალიბდება ე.წ. ორალური ფიქსაცია ანუ ბავშვი იწყებს წოვას.

 

4–8 თვე

ფიზიკური

  • თავისა და გულმკერდის გარშემოწერილობა დაახლოებით ტოლია.
  • თავის გარშემოწერილობა იზრდება 1 სმ-ით თვეში ექვს თვემდე, შემდეგ უკვე 0,5 სმ-ით თვეში.
  • უკანა ყიფლიბანდი ან სრულადაა დახურული ან იხურება.
  • წინა ყიფლიბანდი ღიაა.
  • სუნთქვა მუცლისმიერია და სიხშირე დამოკიდებულია აქტიურობაზე.
  • შესაძლოა დაიწყოს კბილების ამოსვლა. ღრძილები დაბერილი, შესიებული, წითელი და მტკივნეულია. იზრდება ნერწყვის გამოყოფა და ბავშვი იწყებს საგნების პირთან მიტანას.
  • ფეხები შესაძლოა ოდნავ გაღუნული იყოს, ისინი გასწორდება ასაკის მატებასთან ერთად.
  • ცხიმის ნადებები (ნაკეცები) ჩნდება ხელებზე, ფეხებზე, კისერში და ა.შ..
  • ყალიბდება საბოლოო თვალის ფერი.

 

მოტორული განვითარება

  • რეფლექსური ქმედებები იცვლება:
  • თვალის დახამხამების რეფლექსი ბოლომდე ყალიბდება
  • წოვის რეფლექსი ნებითი ხდება
  • დაბლა დაშვებისას ბავშვი დამცველობითი რეაქციის ნიშნად ხელებს წინ წევს.
  • ყლაპვის რეფლექსი ყალიბდება და ბავშვს აძლევს საშუალებას გადაიტანოს მყარი საკვები პირის წინა ნაწილიდან უკანისაკენ.
  • იღებს საგნებს ცერისა და საჩვენებლი თითის დახმარებით.
  • იწევს საგნებისაკენ ორივე ხელით ერთად; შემდგომში იღებს მათ რომელიმე ერთი ხელით.
  • გადააქვს საგნები ერთი ხელიდან მეორეში, იღებს მათ მთელი ხელის გამოყენებით.
  • იღებს, ეთამაშება და ანჯღრევს საგნებს, იდებს ყველაფერს პირში.
  • შეუძლია ბოთლის დაჭერა.
  • ზის დაუხმარებლად, გამართული თავით
  • თავს წევს ზურგზე დაწოლის შემთხვევაშიც.
  • შეუძლია გადაბრუნდეს ზურგიდან მუცელზე.
  • აკვირდება დავარდნილ საგნებს მე-7 თვიდან
  • დახუჭობანას თამაშობს
  • არ ესმის სიტყვები „არა“ ან „საშიშია“

 

8–12 თვე

ფიზიკური

  • სუნთქვის სიხშირე დამოკიდებულია აქტიურობაზე
  • გარემო ფაქტორები - ამინდი, ტანსაცმელი, აქტივობა კვლავ ახდენენ ზეგავლენას სხეულის მდგომარეობაზე
  • თავისა და გულ-მკერდის გარშემოწერილობა კვლავ ემთხვევა ერთმანეთს.
  • წინა ყიფლიბანდი იწყებს დახურვას.
  • კვლავ იყენებს მუცლის კუნთებს სუნთქვისას.
  • კბილები აგრძელებს ამოსვლას.
  • სხეულის ზედა ნაწილი უფრო განვითარებულია ვიდრე ქვედა, ხელები არაპროპორციულად დიდი ჩანს ტანთან შედარებით.
  • ფეხები კვლავ მოღუნულია.
  • ტერფები ბრტყელი ჩანს, რადგან თაღები არაა ბოლომდე განვითარებული.
  • ჩამოყალიბდა ორივე თვალის სინქრონული მოქმედება.
  • ხედავს 4-6 სმ-ით დაშორებულ საგნებს.

 

მოტორული განივთარება

  • ერთი დომინანტური ხელით იღებს სხვდასხვა საგნებს.
  • მანიპულირებს საგნებით მათი ხელიდან ხელში გადატანის საშუალებით.
  • იყენებს ცერა და საჩვენებლ თითებს პატარა საგნების ასაღებად.
  • აწყობს საგნებს ერთმანეთში.
  • აგდებს საგნებს, არ შეუძლია განზრახ მათი დადება.
  • იწყებს ადგომას.
  • ცდილობს მარტო დგომას, გარკვეულ საგნებზე დარყდნობის მეშევობით.
  • დახოხავს.
  • დადის დიდების დახმარებით, შეიძლება მარტომაც დაიწყოს სიარული.
  • აკვირდება გარემოს.
  • იწევს საგნებისაკენ ან სათამაშოებისაკენ, რომლებიც მხედველობის არის მიღმაა
allmedic