ფარისებრი ჯირკვლის კვანძები მკვრივი, სითხით სავსე წარმონაქმნებია.
ფარისებრ ჯირკვალში კვანძები შემდეგი მიზეზებით არის განპირობებული:
- იოდის დეფიციტი
- ნორმალური თირეოიდული (ფარისებრი ჯირკვალი) ქსოვილის ჭარბი ზრდა
- თიროიდული ცისტა
- ფარისებრი ჯირკვლის ქრონიკული ანთება (თირეოიდიტი)
- მრავალკვანძოვანი ჩიყვი
- ფარისებრი ჯირკვლის კიბო.
უმეტეს შემთხვევაში თიროიდული კვანძების არსებობა სერიოზულ მდგომარეობასთან არ არის დაკავშირებული და სიმპტომებსაც ნაკლებად იწვევს.თუმცა ზოგჯერ კვანძები იმდენად დიდია, რომ:
- ხელით შეიგრძნობა
- ჩანს შესიების სახით კისრის ქვედა ნაწილში
- აწვება სასულესა და საყლაპავს, აძნელებს სუნთქვასა და ყლაპვას.
თირეოიდულ კვაძებთან დაკავშირებული სიმპტომები შეიძლება იყოს:
- წონის უმიზეზო დაკარგვა
- სიცხის აუტანლობა
- ტრემორი (კანკალი)
- ნერვიულობა - გაღიზიანებადობა
- სწრფი და არარეგულარული გულისცემა.
თირეოიდული კვანძების არსებობისას, პირველ რიგში აუცილებელია ფარისებრი ჯირკვლის კიბოს გამორიცხვა. ამისათვის შემდეგი გამოკვლევები ტარდება:
- ფიზიკური გასინჯვა
- ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების განსაზღვრა
- ექოსკოპია
- ფარისებრი ჯირკვლის ბიოფსია (მცირე ნაწილის ამოღება ქსოვილიდან)
- ფარისებრი ჯირკვლის სკანირება - რადიო-იზოტოპური გამოკვლევა, რომელიც ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციურ აქტივობას აჩვენებს.
ფარისებრი ჯირკვლის კიბოს გამორიცხვის შემთხვევაში მკურნალობა მოიცავს:
- დაკვირვებას/მეთვალყურეობას
- ჰორმონულ თერაპიას
- ქირურგიულ ოპერაციას
ფარისებრი ჯირკვლის კიბოს დადასტურების შემთხვევაში ქირურგიული ოპერაცია ტარდება.
